Halloween staat voor de deur en onze manmoedigheid wordt weer op de proef gesteld door griezelige films en levensechte kostuums. Neem nu de zombie, een favoriet gruwelbeeld in bioscoopfilms en op feestjes. We denken allemaal te weten dat de zombie een verzinsel is, maar zit er toch niet een kern van waarheid in het zombiebestaan?  

Zombies onder de mensen DSC_0239

Bij een zeer kleine groep lieden blijkt een zekere vorm van zombie-isme te bestaan, tenminste dat denken die mensen zelf. De ziekte genaamd ‘The Cotard delusion’ ofwel ‘The walking corpse syndrome’ wijst hier op. Hierdoor zijn mensen ervan overtuigd dat ze dood zijn of een bepaald lichaamsdeel missen. De ziekte komt voort uit zware depressie, schizofrenie en psychosen en wordt veroorzaakt door foutieve signalen vanuit twee delen van de hersenen: de Gyrus fusiformus (waardoor je mensen herkent) en de Amygdala (waardoor je emoties van gezichten kunt lezen). Mensen zien het eigen gezicht hierdoor niet meer als die van henzelf en voelen zich dood of incompleet. Hoewel er maar een handjevol mensen te vinden is die echt aan deze ziekte geleden heeft, verspreiden verhalen over de kwaal zich als warme broodjes over het internet. Zo kun je het verhaal van de Brit Graham uit 2013 van de New Scientist vaak terugvinden. Deze man probeerde zichzelf te elektrocuteren in bad, maar nadat hij dit overleefde, was hij er heilig van overtuigd dat hij geen brein meer had. Hij waarde vaak ’s nachts over het kerkhof; dat was de plek waar hij zich het dichtst bij de dood voelde. Het feit dat mensen met de ziekte tevens stoppen met het verzorgen en schoonmaken van het lichaam, werkte voor hem waarschijnlijk ook mee aan de geloofwaardigheid van het zijn van een zombie.

Zombies in het dierenrijk

De Schildwesp (Dinocampus coccinellae)

De Schildwesp (Dinocampus coccinellae)

Onder de dieren komt de zombiestaat ook voor. Parasieten zijn hier vaak de oorzaak van: dit zijn organismen die zich in leven houden en vermenigvuldigen ten koste van andere organismen. Mensen kunnen last hebben van parasieten zoals bijvoorbeeld de lintworm, malaria of Lyme. Niettemin treden de meest lugubere en extreme gevallen in de insectenwereld op. Het hersenspoelen van een slachtoffer is daar een geliefde methode. Zo blijkt de schildwesp (Dinocampus coccinellae) een sluwe vos. Het diertje van maar een halve centimeter groot legt zijn eitjes in organismen zoals het lieveheersbeestje en de rups. In het begin lijkt er niets aan de hand, maar van binnen doen de larven zich te goed aan het weefsel van hun gastheer. Toch gaan ze zorgvuldig te werk: de gastheer moet nog wel even in leven blijven. Wanneer de larven genoeg gegroeid zijn, scheiden ze stoffen uit waardoor de gastheer verlamd raakt. Met vol geweld vreten de larven zich een weg naar buiten, tot ze door de harde huidlaag zijn doorgedrongen. Aldaar helpt de gastheer ze een handje: doordat de hersenen van het dier zijn aangetast, maakt het een beschermlaag om de larven heen en beschermt de gastheer zijn consument tegen andere parasieten, tot hij er letterlijk bij neervalt. Zombierups (filmpje over de hierboven beschreven situatie) Er zijn nog veel meer onsmakelijke voorbeelden te vinden, daarom heb ik twee filmpjes van National Geographic toegevoegd als aanvulling op dit stuk. Maar je bent gewaarschuwd: de filmpjes kunnen als luguber en schokkend worden bevonden. Concluderend lijkt de zombie een griezelig verzinsel, maar de verhalen schijnen in verschillende gevallen wel gebaseerd te zijn op een waargebeurd verhaal. Parasitisme in meerdere dieren (filmpje over verschillende parasieten in insecten)