Gisteren vertelde ik over de eerste uren van een dag van een leraar in opleiding, Op weg naar je stageschool, je lokaal voorbereiden en dan gaat de bel. Zestien- en zeventienjarigen leerlingen druppelen je lokaal binnen. Vandaag deel II van een dag van een docent in opleiding.

Ik schep er genoegen in de leerlingen na te laten denken over wat algemenere levensvragen, vragen die aan de hand van kennis van de geschiedenis beantwoord kunnen worden. Ik probeer zo nu en dan te beginnen met een dergelijke vraag aan het begin van de les. De leerlingen moesten deze les nadenken over het concept ‘Gouden Tijden’ in het kader van de Gouden Eeuw. Al snel kwamen leerlingen met antwoorden als ‘economische voorspoed’, ‘politieke stabiliteit’, ‘intellectuele vrijheid, wetenschap en vooruitgang’ en ‘langdurige vrede’. Een pientere leerling wijst er op dat oorlog ook een kenmerk kan zijn van voorspoed en welvaart. Ik spring er snel op in en vraag door aan de leerling wat hij daarmee bedoelt. Je ziet zijn klasgenoten nadenken over het ingebrachte standpunt. Van dit soort momenten geniet ik het meest. Je gaat samen met leerlingen op zoek naar nieuwe invalshoeken in het debat. Je wilt je leerlingen op verschillende denkniveaus laten opereren en dat probeer je door enthousiasme en kennis over te brengen op de leerlingen. Vwo 5 leerlingen willen graag uitgedaagd worden en dat wil ik ze graag bieden.

de dam

Na de bel geef ik een havo 4 klas les. Bij de deur probeer ik ze zoveel mogelijk aan te spreken met hun voornaam. Dat schept niet alleen een band maar de leerling weet ook dat hij of zij gezien wordt door de docent. Ik begin de les met het laten zien van twee boeken die ik heb meegebracht. Als eerst een boek over heiligen en ik vertel er enthousiast over. Ik wil daarmee een link leggen tussen vorige les die over het vroege christendom ging en deze les die over de expansie van de Islam in de zevende en achtste eeuw gaat. Dan begint de les echt. Ik laat een Koran zien. Ik vraag aan de klas wie er wel eens een Koran heeft gelezen. Er gaan slechts drie vingers omhoog, twee daarvan zijn van moslims. Het is een goed moment om met de leerlingen in gesprek te gaan over de geschiedenis van de Islam en waarom het een grote rol speelt in de huidige maatschappij. Leerlingen van havo 4 zijn niet altijd nieuwsgierig naar het onderwerp, maar ze durven wel vragen te stellen en zijn veel opener dan vwo-leerlingen. Dat eist ook een andere aanpak, een andere didactiek dan een menig vwo-klasje.

De Koran gaat door de klas en de leerlingen gaan er verschillend mee om. De een kijkt er niet eens in en de ander bladert er rustig door heen en is op zoek naar overeenkomsten met de Bijbel. De rest van de les wordt door me ingeruimd om het tehebben over de expansie van de Islam in de zesde en zevende eeuw. Als ik vertel over de invloed van de Islam in Zuid-Spanje zie je in sommige ogen van leerlingen herkenning. Dit hebben ze gezien op vakantie. Als een leerling om bevestiging vraagt laat ik de leerling graag vertellen over de Moorse architectuur die ze heeft gezien in haar bezoek aan het Alhambra in Granada. Als docent geniet ik hier van. De leerling kan het verbinden aan zijn of haar belevingswereld.

alhambra-11

De rest van de dag observeer ik de klassen die mijn begeleidster les geeft. Het verschilt tussen een vwo 6 klas die zich voorbereid op het eerste schoolexamen over de Verenigde Staten in de negentiende eeuw tot een tweetalige brugklas die het heeft over Egyptische mythologie. Ik help na de ‘grote pauze’ in een derde klas die voor staatsinrichting zelfstandig bezig is met een zelfgekozen onderwerp. Het geeft aan hoe divers de onderwerpen zijn die je moet kunnen doceren.

Rond half vijf neem ik de tram terug naar Den Haag. Thuis vertel ik enthousiast over de klassen die ik heb lesgegeven en ik heb al wat ideeën voor een volgende les van dinsdag. Eerst genieten van het weekend.