Zachtjes komt de pijn tevoorschijn
Ik ervaar het, voel het door me heen
De angst om weer te verliezen overheerst
Maar daarmee verlies ik mijzelf
Wacht, nu zie ik het stralen
Ineens verandert de kleur
Een moment rust en ik ben anders
De pijn voelt nu als warmte
En denken opende een andere deur
Daar is de tegenslag
Je weet dat je je goed voorbereid hebt. Dit tentamen moet je wel halen. Het is een half uur voor het tentamen dus je maakt je alvast klaar. Ah, tuurlijk is de fiets sleutel weer kwijt. Na even zoeken ligt de sleutel toch waar je hem gelegd hebt. Dan direct naar buiten. Ja hoor, het regent pijpenstelen. Eenmaal bij het tentamen ben je helemaal natgeregend. Je gaat zitten en wat blijkt, je bent je pen vergeten. Na het tentamen bespreek je met wat mensen vragen na, je lijkt toch dingen fout te hebben gedaan. Wat een dag. Het is moeilijk om de negativiteit van tegenslagen om te zetten in positiviteit. Het gaat er dus om de negativiteit van tegenslagen omzetten in positiviteit.
Toch zou het zo kunnen zijn dat mooie dingen zich voordoen, maar je het niet ziet. Het focussen op de negativiteit om je heen, maakt je vatbaarder om negatief te gaan denken, en dat is ook logisch. Het kan lastig zijn weer uit die negatieve setting te komen.
Perspectief
Een tijd terug betrapte ik mezelf er op steeds sneller in een neerwaartse negatieve spiraal te zitten. Als het even niet mee zat, dan zat alles niet mee. Het gekke is dat ik zelf niet doorhad dat ik in een dergelijke spiraal zat, maar andere mensen mij er op attendeerden. Dat was voor mij de eerste stap om te realiseren dat waar ik mee bezig was, niet goed was. Het probleem zat vaak in het feit dat de kleine tegenslagen te groot werden opgeblazen. Dit gebeurde bij mij vaak onbewust, maar soms ook bewust. Op die momenten hoorde ik dan andere mensen klagen en dacht ik, dit moet wel rot zijn.
Na er met meer mensen over gesproken te hebben, bleek als snel dat meer mensen er last van hebben. Het lijkt steeds makkelijker te worden om na een kleine tegenslag een negatieve bril op te zetten en die niet meer af te doen. Het probleem is dat die bril alle positiviteit juist blokkeert. En als je eenmaal helemaal beneden aan de spiraal zit, dan is de weg terug weer een enorme barrière, althans, zo lijkt het misschien. Dan pas kan je de negativiteit van tegenslagen omzetten in positiviteit.
Een openbaring
Niet zo lang geleden zag ik een boek op storytel voorbij komen. Normaal ben ik niet zo van de luisterboeken, maar de kaft sprak me aan. Er stond een prachtige bloesemboom op de voorkant van het boek, met witte bloesem. Het was een boek geschreven door een Koreaanse monnik die zich al decennia bezig hield met meditatie. Ietwat moeizaam begon ik te luisteren.
Het boek begon voor mijn gevoel direct goed. Er werd een voorbeeld gegeven van een Koreaanse vrouw die in de bouw werkte. Elke fase die zij begeleidde in de bouw, de fundering, de constructie, het dak, de muren, werden met grote precisie uitgevoerd. Als ze bezig was met de constructie, zag ze overal, ook buiten de bouwplaats, de materialen die zij nodig had voor de bouw van de constructie. Was ze bezig met het dak, dan zag ze overal dakpannen. Kortom, wanneer ze gefocust was op een specifieke object, zag ze dat veel meer om haar heen.
Snel kwam de monnik al tot het punt dat hij wilde maken. Eigenlijk precies wat ik hiervoor al heb verteld, de negatieve bril. Hij beschreef hoe de wereld eigenlijk dynamisch is. Normaal gesproken zien de mensen zichzelf als veranderlijk en de wereld om hen heen als een onveranderlijke factor. Hij vertelt dat dit juist niet zo is. Ben je kalm, dan is de wereld om je heen ook kalm. Ben je kwaad, dan is de wereld om je heen ook kwaad. Precies met hoe je je voelt, zo zal de wereld zich aan je aanpassen.
Een andere visie
Besef je eenmaal dat je verkeerd bezig bent en onnodige pijn veroorzaakt, dan kan je het aanpakken. Dan komt al snel de term mindfulness naar boven. Erg sceptisch las ik verder. Normaal gesproken ben ik niet zweverig ingesteld, maar als snel werd het verhaal concreet gemaakt. Ook mijn afkeer tegen zweverigheid had met mijn ervaringen te maken. De emoties die die ervaringen teweeg brengen, die heb ik zelf in de hand.
Hij vertelde dat wanneer iemand iets negatiefs ervaart, bijvoorbeeld een tegenslag, die ervaring even moet laten voor wat het is en moet bekijken welk gevoel het meebrengt. Helaas, maar er kan natuurlijk ook niets gedaan worden aan de gebeurtenis zelf, wel aan het gevoel. Hij raadt dan aan even tijd voor jezelf te nemen, het gevoel te lokaliseren en analyseren.
Misschien een korte test. Denk eens aan iets wat tegen zit, op dit moment. Laten we zeggen, een gefaald tentamen. Dat het tentamen niet gehaald is staat vast, maar hoe jij je er over voelt niet. Een gevoel dat daar vaak bij komt kijken is minderwaardigheid, gebrek aan zelfvertrouwen en teleurstelling. Overigens is het niet erg zo te denken, maar het zou dus anders kunnen. Wat nu als je kijkt naar wat je wel gehaald hebt, wat je wel goed doet. Misschien dat je zelfs denkt aan wat je nog goed gaat doen. Vaak zakt het dan vanzelf weg, met de tijd.
Wat eigenlijk nog belangrijker is, is die gedachte, het gevoel, los te zien van jezelf. Vroeger was je reactie op bepaald eten misschien om te zeggen: ‘bah, wat vies’, maar is dat nu veranderd. Zo kan dat ook met gevoel. Het is een proces om te leren hoe je mindful om moet gaan met gedachten. Ga niet verder denken wat er nog allemaal meer mis gaat. Zie de emotie en laat het los. Vanzelf word je hoofd leger en heb je meer ruimte om aan andere dingen te denken. Probeer de negativiteit van tegenslagen omzetten in positiviteit.
Dit hoeft natuurlijk niet voor iedereen te werken. Soms zijn gedachten een enorme chaos en kost het enorm veel energie het te ordenen, maar het is het waard. Zelf merk ik al wat verschil. Het leven zit vol tegenslagen, maar alleen ik zelf kies om ze bij me te blijven dragen. Ik laat ze liever los. Probeer het ook! Lees er wat over en kijk wat werkt. Ik kan het alleen maar aanraden.
Hoi Frans, ik lees nu deze blog pas en zie dat je over hetzelfde boek praat als waar ik ook recent iets over heb geschreven op het leids kwartiertje 🙂 Leuk, mooie boodschap. Positief blijven met al dat vreselijke nieuws wat via allerlei (nieuws)kanalen je hoofd binnen sijpelt kan soms best moeilijk zijn, maar maakt het des te belangrijker.