Per 8 februari dit jaar is Hester Bijl de rector van Universiteit Leiden en dat is een héél bijzonder moment in de geschiedenis. De oudste universiteit van Nederland heeft namelijk voor het eerst een vrouw als rector. Dat mag gevierd worden!
Niet eens zo heel lang geleden was het helemaal niet aan de orde dat je als vrouw aan het werk ging. Tot 1956 was je als gehuwde vrouw wettelijk gezien handelingsonbekwaam. Een vrouw werd geacht haar man om geld en toestemming te vragen om bijvoorbeeld kleding of apparaten te kopen. Daarnaast was het voor een vrouw niet mogelijk om een verzekering af te sluiten, geld van de bank te halen of op reis te gaan. En wanneer een vrouw eigen inkomsten had en wilde trouwen met een man moest zij haar baan opzeggen.
Tot 1956 was je als
gehuwde vrouw wettelijk gezien handelingsonbekwaam.
Gelukkig werd deze bizarre wet op 14 juni 1956 afgeschaft, dankzij Corry Tendeloo (zij was een Nederlandse politicus namens de Vrijzinnig Democratische Bond). Zij diende een motie in voor het afschaffen van deze wet, en gelukkig werd deze aangenomen. Een belangrijk moment. Al eerder streden vrouwen voor onze rechten, zoals Aletta Jacobs. Zij was een Nederlandse arts en feminist. Aletta zorgde ervoor dat Nederlandse vrouwen vanaf september 1919 kiesrecht hadden. Bij de Tweede Kamerverkiezingen in 1922 konden vrouwen hier voor het eerst gebruik van maken.
Gelijkheid
Al jarenlang wordt er gestreden voor gelijkheid tussen vrouwen en mannen en juist daarom is een vrouwelijke rector heel bijzonder. Want nog steeds is het een feit dat vrouwen minder vaak op hoge posities terecht komen. Voor mijn scriptie heb ik onderzocht hoe vaak vrouwen met een wetenschappelijke achtergrond in de media voorkomen. Daarvoor deed ik ook onderzoek naar de posities van vrouwen aan Nederlandse universiteiten, waar uit naar voren kwam: hoe hoger de posities, hoe minder vrouwen die posities bekleden. Wat opmerkelijk is als je bedenkt dat tegenwoordig het aantal vrouwen dat aan een universiteit afstudeert, hoger is dan het aantal mannen. 54% van afgestudeerden aan een universiteit is vrouwelijk en de rest mannelijk. Ter vergelijking: 23% van de hoogleraren is vrouwelijk en 77% is mannelijk.
Zichtbaarheid
Ik hoor je denken: waarom zijn die hoge posities voor vrouwen zo belangrijk, want zijn mannen dan niet simpelweg beter of slimmer dan vrouwen? Neem als voorbeeld de Tweede Kamer, die gevuld is met mannen. Het is heel belangrijk om meer gelijkheid in de Tweede Kamer te hebben, al is het alleen al omdat je vrouwen nodig hebt om keuzes te maken over vrouwelijke onderwerpen. Denk aan het abortusrecht of het recht op vergoeding van de anticonceptiepil.
Maar waar het vooral om gaat, is de zichtbaarheid van vrouwen in hogere posities. Zolang er alleen witte mannen van middelbare leeftijd in de Tweede Kamer zitten is de drempel voor een vrouw veel hoger om überhaupt in de Kamer te gaan. Er kan een gevoel ontstaan dat je er niet thuishoort. Net als dat je vroeger het gevoel had dat je eigenlijk niet thuishoorde tussen de voetballende jongetjes, ondanks dat je het zo leuk vindt.
Rolverdeling
Hoewel sommige van deze rolverdelingen tussen mannen en vrouwen ook heel logisch zijn, zijn er ons veel aangeleerd. Dat komt volledig door de manier waarop de samenleving is ingericht: als jongetje ga je voetballen en als meisje ga je balletdansen. Op jonge leeftijd hoor je als kind al wat je wel en niet kan doen, brandweerman is toch echt een mannenberoep? Of niet? Gender bepaalt in veel gevallen niet welke mogelijkheden je hebt. Stel jezelf, maar ook je kinderen later, bloot aan alle mogelijke opties: mannelijke kunstrijders, vrouwen in de bouw. Vertel niet wat wel en niet kan aan de hand van gender, want daarmee beperk je mensen.
Vecht
En dat er zo veel mogelijk is als vrouw is precies wat Hester hier laat zien. Zij bekleedt als eerste vrouw voor de Universiteit Leiden deze positie. Zij is hiermee een inspiratie voor veel vrouwen. Laat je niet belemmeren door wat de maatschappij van je verwacht, maar vecht voor jouw recht en ga je dromen achterna. Who run the world?!
Vecht jij ook voor vrouwenrechten? Lees meer over dit onderwerp.
