Ja hallo, en welkom in 2020. Dit jaar wordt jouw jaar, toch? Als er op jouw lijstje met goede voornemens ook “minder tijd online doorbrengen” staat, ben je op het goede adres. Ik deed een digitale detox en deel hier mijn ervaringen.
Laten we er geen doekjes om winden: het gros van de studenten (en andere wezens) zit vastgeplakt aan zijn telefoon. Mijzelf incluis. Als ik me eens niet aan die kant van de digitale bubbel bevind, dan ziet het er lachwekkend uit: al die koppies naar beneden gebogen, over een filmpje, een appje of een spelletje. En er zijn nu ook cijfers om die alarmerend grote digitale bubbel te benadrukken. Het CBS toonde dat 40 procent van de 18- tot 25-jarige jongeren dagelijks minstens drie uur met sociale media bezig is. Maar we zijn niet alleen verslaafd, maar ons daar ook bewust van: 30 procent van diezelfde groep noemt zichzelf verslaafd, en voor 1 op de 3 lijden studieresultaten eronder.
Verslaafd? Nèèè…
Nu wil ik niet zeggen dat ik verslaafd ben, maar ik betrap mezelf er ook wel eens op dat ik eventjes op mijn telefoon zit tussen het studeren door en het ineens een halfuur later is. Dan tref ik mezelf in een of andere verkeerde houding en doet mijn hele lichaam zeer. En wat heb ik dan gedaan in dat halfuurtje? Niet veel, een beetje gescrold door mijn feed, maar echt ontspannend is het ook niet.
Soms zou ik willen dat ik al die halfuurtjes terug kon nemen en ze dan kon gebruiken om te schrijven of gitaar te spelen, want dat doe ik allebei veel te weinig. Dat kan natuurlijk niet, maar ik kan wel proberen mijn “relatie” met mijn telefoon te verbeteren en ‘m alleen te gebruiken als ik hem écht nodig heb. Past gelijk mooi bij de goede voornemens, toch? Meer of minder online? Minder!!
Online/offline
Ik ging de uitdaging aan en deed een digitale detox, waarbij ik vijf dagen drastisch sneed in het gebruik van mijn telefoon en laptop. Voor mijn masterstage doe ik dataonderzoek, dus tijdens werktijd ontkom ik er niet aan een computer te gebruiken. En voor sommige gelegenheden moet ik nu eenmaal even een berichtje kunnen sturen of lezen. Een complete detox is het dus niet geworden.
Het eerste dat ik deed was Facebook van mijn telefoon verwijderen. Ik had dat al een aantal keer eerder gedaan, maar op de een of andere manier belandde die app steeds maar weer op mijn telefoon. Waarom heb ik Facebook eigenlijk nog? Voor de Facebookgroep van het complex waarin ik woon, en voor de concerten, dat is alles. Maar intussen kijk ik ook hondenfilmpjes en van die posts die je vertellen wat er op je pad komt aan de hand van je geboortemaand (6 kinderen, en honderdduizend euro, als ik Facebook moet geloven).
Confronterend
Het volgende dat ik deed was YourHour downloaden, een app die je appgebruik en aantal keer ontgrendelen voor je bijhoudt. Best confronterend. Ik had mijn limiet voor de grap op vijf kwartier en 40 keer ontgrendelen gezet. Over het algemeen zit ik netjes onder die vijf kwartier (vaak rond het uur), maar het aantal keer ontgrendelen overschrijd ik echt schandalig ruimschoots. De app bevat ook challenges (zoals “Netflix diet” of “WhatsApp Fast“).
Ook zette ik de meldingen van bijna alle apps uit. Die verschijnen vaak op je vergrendelingsscherm én veel telefoons hebben zo’n ontzettend irritant knipperend lichtje die schreeuwt: “Pak mij! Pak mij! Ik heb iets belangrijks te melden!”. Dit neemt eigenlijk bijna elke fysieke trigger van je telefoon zelf weg en dan merk je eigenlijk hoe zeer je hoofd toch verslaafd is aan je telefoon, zelfs zonder die triggers.
Minder online
De wekker gaat. Meestal snooze ik een keer of twee, of ik word langzaam wakker met… juist, mijn telefoon. Even een snelle blik werpen op mijn Google Discovery Feed, Instagram en mijn gemist berichtjes bijlezen. Zo, de dag kan beginnen. Nope, die radio voldoet. Uit de veren.
Ook tijdens het ontbijt kijk ik vaak nog even op mijn telefoon of laptop. Als ik later probeer te bedenken wat ik dan heb gedaan, kan ik het vaak niet echt terughalen. Beter dus om de radio nog even aan te laten of, zoals ik vroeger vaak deed, een paar bladzijden uit een boek te lezen tijdens het ontbijt. Want dat lezen, dat schiet ook al niet op de laatste tijd!
Op de fiets heb ik graag een beetje muziek op mijn oren. Vaak Spotify, soms radio. Om in de analoge sferen te blijven, koos ik tijdens mijn detox voor de FM-radio die standaard op de meeste smartphones zit (maar die waarschijnlijk NIEMAND meer gebruikt). Af en toe een beetje gekraak, maar dat heeft ook wel charme, vind ik.
Meer analoog
Pauze op mijn stage. Niet mijn telefoon checken, maar gewoon even naar buiten kijken, naar de studenten die zich in het druilerige weer naar hun college haasten. Vaak bedenk ik op dit soort momentjes ook wat ik vanavond of morgen wil eten. De Allerhande-app is daarbij mijn grootste vriend. Ik kan het vaak zelf wel bedenken, maar ik hoor graag van Albert dat het helemaal niet zo’n slecht idee was. Nu ben ik op mezelf aangewezen. Maar ja, er kan weinig misgaan aan een kruidige couscous met groenten, toch? Deze detox is in ieder geval goed voor mijn kookzelfvertrouwen.
Tijdens het koken houd ik overigens ook wel van een moppie muziek. En ik heb een prachtige CD-collectie die ik veel te weinig benut, dus ook die heeft wat extra aandacht gehad tijdens de detox (en daarna hopelijk!).
Tijd om te gaan slapen. Meestal kijk ik nog even op mijn telefoon of kijk ’s avonds een film op Netflix. Nu heb ik weer muziek op staan, schrijf ik wat in een boekje en lees ik een aantal bladzijden in een boek wat al veel te lang op mijn nachtkastje ligt. Ik ga uiteindelijk veel eerder slapen dan ik normaal met telefoon zou doen, want ja, eigenlijk ben ik wel moe. Met je telefoon ben je altijd veel langer bezig dan je eigenlijk van plan bent, ook als je al gapend in je bed ligt.
Wat ik heb geleerd
Ik merkte tijdens de detox dat ik in het begin echt enorm vaak naar mijn telefoon wilde grijpen, maar me net een milliseconde daarvoor afvroeg wat ik eigenlijk wilde gaan doen. Die vraag kon ik beschamend genoeg niet beantwoorden en dus trok ik mijn hand weer terug. Dat klinkt heel confronterend, maar het was ook een opluchting; ik hoefde die telefoon dus helemaal niet steeds te pakken! Dit moment probeer ik me te herinneren elke keer dat ik onbewust naar mijn telefoon wil grijpen.
Na de detox ging ik mijn telefoon wel weer wat meer gebruiken, maar ik ga er wel bewuster mee om. En al die kleine momentjes die je pakt als je anders online zou zijn, die zijn eigenlijk heel fijn om jouw door apparaten en sociale media omringde dag even te doorbreken. Die probeer ik er zo veel mogelijk in te houden!
Wat doe jij om minder met je telefoon bezig te zijn?