In de masterspecialisatie ‘Evolution, Biodiversity and Conservation Biology’ word je onder andere onderwezen in de biologie omtrent het behoud van de natuur. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de rol van dieren in een ecosysteem en wat voor acties worden ondernomen om diersoorten te redden van uitsterven. Zo leer je ook over de regels waar bedrijven zich in Nederland aan moeten houden die dieren verhandelen, vervoeren, verzamelen of houden. In Leiden kan je daar sinds kort een praktijkvoorbeeld van vinden: de winkel ‘Wonderful Nature’ is geopend aan de Breestraat en verkoopt unieke ‘dierlijke’ voorwerpen. Ik twijfelende geen moment en ging erop af om te vragen aan wat voor regels de winkel zich moet houden.
Nog voor je de winkel binnentreedt, kan je je ogen al uitkijken: in de etalage ligt een beeld van een neushoornjong, er hangen lijsten met vlinders aan de wanden en felgekleurde veren steken uit een glazen pot. En wanneer je de winkel binnengaat, weet je al helemaal niet waar je moet kijken. Tegen de muur staat een grote vitrinekast vol met schelpen in alle kleuren en maten, aan de muur hangen insecten uit tropische oorden en op de toonbank ligt een opgezette leeuwin klaar om je te bespringen. Al snel kwamen er veel vragen in mij op: horen die dieren niet in de natuur in plaats van in een winkel? Hoe komen de dieren hier? Mag dit allemaal wel of is het illegaal? En hoe zijn die spullen verkregen?
Eigenaar Esther de Jong beantwoordt geduldig en openhartig mijn vra
gen: “ik vind het juist fijn als mensen met vragen komen, dan kan ik ze alles rustig uitleggen.” Esther de Jong is begonnen met het opzetten van vlinders en insecten tijdens haar opleiding als vormgever en wilde daarna graag uitbreiden. “Er zijn veel winkels op het gebied van taxidermie met opgezette dieren in België en Frankrijk, maar die vond ik een beetje stoffig, dus besloot ik een winkel met opgezette dieren te openen en de spullen te verkopen op een toegankelijke manier.” Sinds de dag dat ze haar winkel opende, heeft ze veel aandacht gekregen. “Ik krijg dagelijks mensen over de vloer met vragen en opmerkingen, de één wat vriendelijker dan de ander. Maar daar ga ik graag mee in gesprek.”
Naast de koffie legt ze een stapel papieren op tafel met watermerken en stempels er op. “Dit zijn formulieren met betrekking tot CITES en de flora- en faunawet. Die wetten omsluiten strenge regels omtrent het omgaan met en het beschermen van dieren.” Over deze wetten leer je in de bachelor Biologie: wanneer je in dierenproducten handelt, moet je je aan strenge regels houden. Ze wijst op een aantal regels van een brief. “Hier staat dat de inspectie hier in de afgelopen 5 maanden twee keer is geweest en mijn zaak heeft onderzocht. Ze zijn dan uren bezig en gaan ieder product af. Ze checken dan of het van ieder product duidelijk is waar het vandaan komt en of het verkregen is volgens de regels van CITES. Alle keren dat ze langs zijn geweest, is alles goedgekeurd.”
We gaan langs een aantal grote dieren in haar winkel. “Ik heb een warm hart voor de natuur en ik zou niet willen dat 
een dier zomaar uit de natuur gehaald wordt. De dieren die ik gebruik in mijn winkel zijn allemaal op natuurlijke wijze gestorven.” Ze wijst naar de opgezette tijger in de hoek. “Deze komt uit een dierentuin in Frankrijk. Kijk eens naar zijn rechtervoorpoot, hij was erg ziek en daar zit nog een kale plek van waar het infuus heeft gezeten. Toen hij stierf kon ik het opkopen en laten opzetten. Wat ik doe kan je een beetje vergelijken met recyclen; ik wil het dier graag in ere herstellen.” Daarnaast zijn ook de kleinere dieren volgens de wet verkregen. “Neem de vlinders, die komen van speciale kwekerijen waar ze de hele levenscyclus hebben doorlopen. Wanneer ze sterven, worden ze opgevangen in netten en worden de mooie exemplaren gebruikt om op te zetten.”
Op de vraag of de dieren eerder in een museum of in een winkel horen is ze heel resoluut met haar antwoord: “Ze horen vrij in de wilde natuur! Daarom gebruik ik alleen dieren die al dood waren of eerlijk verkregen zijn. Ik wens het iedereen toe om de dieren in hun natuurlijke omgeving te bekijken, maar daar heeft niet iedereen de middelen voor. Ik probeer de dieren er zo natuurlijk mogelijk uit te laten zien en hoop zo dat mensen er plezier aan beleven en ze meer bewust te maken van de natuur.” In het koopgedrag van mensen ziet ze een gemeenschappelijke trend. “Bijna niemand koopt hier iets tijdens het eerste bezoek. Een potentiele koper komt een tweede en derde keer terug voordat diegene iets koopt en dat is voor mij een teken dat ze er goed over nadenken. Veel mensen komen binnen en kijken alleen rond. Ik vind de reactie van kinderen dan het leukst. Die roepen bijvoorbeeld: ‘Kijk mam kijk! Een fossiel! Ik heb dat nog nóóít gezien!’ En dat vind ik fantastisch; dan leren ze toch iets nieuws van mijn spullen.”
Het handelen in dierlijke producten is een lastige kwestie en gaat gepaard met ethische vraagstukken. Er zijn veel regels voor bedrijven en er is in Nederland een strenge controle. In de bachelor Biologie leer je over de betreffende ethiek, reguleringen, afwegingen en wetten en in de master leer je deze aspecten te verbinden door middel van inzichten in het lopende onderzoek. Je leert casussen van alle kanten te bekijken in plaats van direct een oordeel te vellen en een zaak te bestempelen met ‘goed’ of ‘fout’. Vooralsnog lijkt er uit mijn ‘onderzoekje’ te komen dat Wonderful Nature zich aan de regels houdt. Voor vragen en discussie kan je altijd langsgaan, want converseren is beter dan speculeren.
