Vorig collegejaar deed ik mee aan het Leiden Leadership Programme (LLP), het honours-programma voor masterstudenten van de Universiteit Leiden. Maar de titel van het programma is misleidend. We werden niet gedrild tot fantastische leiders, de toekomstige CEO van een of andere multinational. Integendeel. We deden tests, trainingen en een heleboel reflectie om eerst onszelf te begrijpen, dan ‘de ander’ en ten slotte hoe die twee elkaar in een groep beïnvloeden. Het was aan ons te bepalen of we een leider wilden zijn en zo ja, wat voor een. De eerste stap in dit proces was het invullen van de MBTI. Wat houdt deze psychologische test in?

“Wie denkt dat hij zichzelf voor 90% kent?” Een flink aantal handen gaan de lucht in. Menno Mennes, de programmadirecteur van het LLP grinnikt. “Ik spreek jullie over een half jaar nog eens.” Menno kreeg natuurlijk gelijk. Een half jaar later had iedereen zichzelf beter leren kennen dan ze voor mogelijk hadden gehouden. En de Myers-Briggs Type Indicator, ook wel bekend als simpelweg de MBTI, had daar flink aan bijgedragen.

De Myers-Briggs Type Indicator (MBTI)

De MBTI is een vragenlijst op basis van zelfbeschrijving. De test bevat een hele hoop stellingen waarbij je moet kiezen hoe erg ze op jou van toepassing zijn. Soms moesten we kiezen tussen tegenpolen: ben je meer conceptueel of praktisch, schrijf je of praat je? Uiteindelijk komt er een ‘psychologische type’ uitrollen, naar de theorie van Carl Jung.

Jung ontdekte dat mensen aangeboren neigingen hebben naar bepaald gedrag. Deze ‘voorkeuren’ zijn vergelijkbaar met links- of rechtshandig zijn: als je rechtshandig bent, kun je wel leren schrijven met links, maar dat vergt veel oefening. Aan de andere kant, je gebruikt beide handen geregeld in het dagelijks leven. Zo is het ook met de verschillende persoonlijkheidskenmerken van de MBTI.

Ik heb dankzij de test veel inzicht gekregen in de verschillende manieren waarop mensen kunnen denken. Ik ben iemand die behoorlijk rationeel is ingesteld en kan me bijvoorbeeld moeilijk voorstellen dat iemand een beslissing puur op gevoel maakt. Toch kan het. Wat de een beschouwt als een heftige ruzie, ziet de ander als een handige manier om ideeën uit te wisselen. De MBTI heeft mij ook geholpen mijn eigen talenten te ontdekken. Wat kan ik van nature goed?

Psychologische typen

De MBTI deelt mensen in op basis van vier componenten. Elke component heeft twee opties en krijgt een letter, dus het type bestaat uit vier letters (bv. ISTP). In totaal zijn er dus 16 (2x2x2x2) verschillende psychologische typen. Hieronder vertel ik iets over de vier componenten.

Een korte waarschuwing: de terminologie voor de verschillende componenten kan wat verwarrend zijn. De termen komen namelijk niet helemaal overeen met alledaags gebruik. Zo wil ‘judging’ bijvoorbeeld niet zeggen dat je altijd snel een oordeel klaar hebt. ‘Extraversion’ betekent ook niet ‘spraakzaam’ of ‘luidruchtig’. Daarnaast biedt het psychologisch type geen wet van Meden en Perzen. In het dagelijks leven gebruiken we alle gedragingen. Ten slotte nog een belangrijk punt: elke eigenschap heeft voor- en nadelen. Het een is niet beter dan het ander.

Aandacht en energie: extraversion (E) en introversion (I)

Mensen die extraversion in hun psychologisch type hebben, zijn met name gericht op de buitenwereld van mensen en activiteiten. Ze halen energie uit hun omgang met mensen. Deze mensen communiceren graag mondeling, denken pratend, hebben een brede interesse en nemen makkelijk initiatief.

Als mensen introversion verkiezen, zijn ze meer gericht op de innerlijke wereld van ideeën en ervaringen. Zij halen juist energie uit hun gedachten, herinneringen en gevoelens. Ze communiceren graag schriftelijk, en denken rustig na voordat ze een beslissing nemen. Ze gaan helemaal op in hun interesses en kunnen goed alleen zijn.

Informatie opnemen: sensing (S) en intuition (N)

Mensen met een voorkeur voor sensing houden van tastbare feiten in het hier en nu. Ze hebben oog voor details en wat werkt in de praktijk. Ze trekken voorzichtige, zorgvuldige conclusies, vertrouwen op ervaring en begrijpen theorieën het beste aan de hand van hun praktische toepassingen.

Heeft iemand een neiging naar intuition, dan houdt hij daarentegen meer van het grotere geheel en van de verbanden tussen feiten. Deze persoon zoekt patronen en nieuwe mogelijkheden. Hij/zij trekt snel conclusies op basis van een voorgevoel, vertrouwt op inspiratie als het nodig is en wil graag eerst een theorie duidelijk hebben voordat die wordt toegepast.

Beslissingen nemen: thinking en feeling

Wil je graag de logische gevolgen van een keuze achterhalen, dan verkies je waarschijnlijk thinking. Je weegt de voor- en nadelen en haalt energie uit het evalueren van wat fout gaat, zodat je het op kunt lossen. Je bent analytisch, redelijk en kan onverbiddelijk zijn in je logica.

Is het belangrijker wat de waarden zijn van jezelf en de betrokkenen, dan verkies je feeling. Je verplaatst je in andermans schoenen en haalt energie uit het steunen van anderen. Je bent empathisch, streeft naar harmonie en kan teerhartig lijken door je meelevendheid.

Omgaan met de buitenwereld: judging en perceiving

Sommigen willen een ordelijk, gepland leven. Zij verkiezen judging. Ze handelen graag zaken definitief af en houden zich aan een schema. Ze zijn systematisch, goede planners en vermijden de stress van tijdsdruk.

Anderen willen liever flexibel en spontaan leven. Dan is de voorkeur voor perceiving. Gedetailleerde plannen voelen voor deze personen als een beperking, omdat zij liever blijven openstaan voor nieuwe informatie. Ze zijn ongedwongen, passen zich makkelijk aan aan verandering en halen juist energie uit tijdsdruk.

Welk type ben jij?

Ik ben een ENTP, dus heb de voorkeur voor extraversion, intuition, thinking en perceiving. Mijn type wordt de ‘debater’ genoemd, de ultieme advocaat van de duivel, omdat ik alles van zoveel mogelijk kanten wil belichten. De debater is op zijn best is als hij speurt naar patronen en nieuwe concepten mag uitwerken en strategisch analyseren. Volgens het MBTI ben ik creatief, analytisch en nieuwsgierig, maar kan ik rebels en erg kritisch worden als ik me niet op mijn plek voel. Ik moet toegeven, dat klopt aardig!

Ben je ook nieuwsgierig naar jouw psychologisch type? Op 16personalities.com kun je gratis een test (ca. 20 minuten) doen en uitgebreid lezen over de verschillende karakters. Het is niet de professioneelste test, maar hij is behoorlijk betrouwbaar. Niet alles zal kloppen, maar schuif het niet direct van de hand. Denk er nog eens over na. Ga er open in en laat je verbazen. Met een klein beetje extraversion, ben je in ieder geval nieuwsgierig!